ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Φυσιολογικά, καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής, το σώμα κρατά μια ισορροπία μεταξύ της απώλειας οστού και της δημιουργίας νέου οστού. Στην ηλικία περίπου των 30 ετών η οστική μας μάζα λαμβάνει την μέγιστη τιμή της. Στη συνέχεια, μεταξύ των 30 και 35 ετών, το σώμα μας αρχίζει να χάνει οστική μάζα γρηγορότερα από ότι μπορεί να την αντικαταστήσει.
Η εμμηνόπαυση αποτελεί εκείνη τη στιγμή στη ζωή μιας γυναίκας, όταν η έμμηνος ρύση, δηλαδή η μηνιαία περίοδος της σταματάει (συνήθως περίπου στην ηλικία των 51 ετών). Κατά την εμμηνόπαυση οι ωοθήκες της γυναίκας σταματούν να παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη, τις λεγόμενες γενετικές ορμόνες οι οποίες συμβάλλουν και στην ενδυνάμωση των οστών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την επιτάχυνση της απώλειας οστικής μάζας. Ακόμα και κατά την περιεμμηνοπαυσιακή περίοδο (την περίοδο πριν την εμμηνόπαυση , η οποία διαρκεί 2 με 8 έτη ), όταν η έμμηνος ρύση αρχίζει να γίνεται ασταθής, τα επίπεδα οιστρογόνων σας μπορεί να α αρχίζουν να πέφτουν.
Η συνεχόμενη απώλεια οστικής μάζας με την πάροδο του χρόνου, θα προκαλέσει πρώτα οστεοπενία (μειωμένη οστική μάζα) και μετά οστεοπόρωση, μια κατάσταση κατά τη οποία τα οστά γίνονται αδύναμα και εύθραυστα.
Ομάδες κινδύνου για απώλεια οστικής μάζας.
Είναι σημαντικό να προσέχετε από νωρίς τα οστά σας, έτσι ώστε να αποφύγετε την μετέπειτα απώλεια οστικής μάζας. Στις γυναίκες, ο κίνδυνος για απώλεια οστικής μάζας αυξάνει εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό οστεοπενίας ή οστεοπόρωσης ή εάν:
ανήκετε στη λευκή φυλή ή είστε ασιατικής καταγωγής
είστε αδύνατη ή έχετε λεπτό σκελετό
παίρνετε στεροειδή φάρμακα (π.χ. κορτιζόνη)
η διατροφή ας είναι πτωχή σε ασβέστιο και βιταμίνη D
ασκείστε λίγο ή καθόλου
καπνίζετε
καταναλώνετε πολύ αλκοόλ
Εάν έχετε αφαιρέσει και τις δύο ωοθήκες σας, δεν έχετε τακτικό κύκλο ή είστε στη φάση μετά την εμμηνόπαυση (και κυρίως μετά την ηλικία των 65 ετών), τότε βρίσκεστε και εσείς σε κίνδυνο για απώλεια οστικής μάζας.
Πώς μπορείτε να διαπιστώσετε ότι έχετε απώλεια οστικής μάζας?
Για να ελέγξει την αντοχή των οστών σας, ο γιατρό σας μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε μέτρηση οστικής πυκνότητας. Η εξέταση αυτή δίνει ακριβείς πληροφορίες για την πυκνότητα (ή αραίωση) του οστού στην σπονδυλική στήλη, στο ισχίο ή μερικές φορές και στο βραχίονα.
Ποιες γυναίκες πρέπει να κάνουν μέτρηση οστικής πυκνότητας?
Όλες οι γυναίκες ηλικίας 65 ετών και άνω (ακόμη αν δεν έχουν παράγοντες κινδύνου).
Όλες οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κάτω των 65 ετών που έχουν έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνους.
Όλες οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που έχουν πάθει κατάγματα.
Πώς ελαχιστοποιείται και θεραπεύεται η απώλεια οστικής μάζας;
Ο τρόπος ζωής και η διατροφή παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και στη θεραπεία της οστεοπόρωσης. Παρόλα αυτά, η επιτυχής θεραπεία της οστεοπόρωσης συνήθως περιλαμβάνει ένα συνδυασμό
συμπληρωμάτων διατροφής, φαρμάκων και αλλαγών στον τρόπο ζωής :
Ασβέστιο. Όλες οι γυναίκες μετά την ηλικία των 30- 35 ετών θα πρέπει να αρχίσουν να λαμβάνουν 1.200 mg ασβέστιο την ημέρα. Στην ηλικία των 50 ετών (όταν συνήθως αρχίζει η εμμηνόπαυση), οι γυναίκες θα πρέπει να λαμβάνουν 1.200 με 1.500 mg ασβέστιο την ημέρα. Για να προσλαμβάνετε αρκετό ασβέστιο, θα πρέπει να τηρείτε μια καλά ισορροπημένη διατροφή, η οποία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει γαλακτοκομικά προϊόντα πλούσια σε ασβέστιο, και να παίρνετε καθημερινά συμπληρώματα ασβεστίου.
Βιταμίνη D. Το σώμα σας χρειάζεται βιταμίνη D για την απορρόφηση του ασβεστίου και για να την ενσωμάτωσή του στα οστά. Το φως του ηλίου παράγει βιταμίνη D στο δέρμα, αλλά οι κύριες πηγές της είναι το γάλα και τα δημητριακά εμπλουτισμένα με βιταμίνη D, οι κρόκοι αυγών, τα ψάρια, και το συκώτι. Αρκετά συμπληρώματα ασβεστίου και τα περισσότερα πολυβιταμινούχα σκευάσματα περιέχουν και βιταμίνη D. Η ημερήσια δόση της βιταμίνης D εξαρτάται από την ηλικία σας. Οι ενήλικες κάτω των 50 ετών θα πρέπει να λαμβάνουν 400 με 800 IU ημερησίως, ενώ οι ενήλικες άνω των 50 ετών 800 με 1000 IU ημερησίως.
Άσκηση. Η καθημερινή σωματική δραστηριότητα, όπως το περπάτημα, συμβάλλει στην ενίσχυση των οστών. Η έλλειψη άσκησης αυξάνει την ταχύτητα της οστικής απώλειας μετά την εμμηνόπαυση. Τουλάχιστον 20 λεπτά άσκηση την ημέρα μπορεί να μειώσουν την οστική απώλεια.
Φάρμακα. Πολλά είναι τα φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή ακόμη και στην αντιστροφή της οστεοπόρωσης. Αυτά τα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με την χορήγηση ασβεστίου, συμπληρωμάτων βιταμίνης D και άσκηση:
Τα διφωσφονικά (alendronate, risedronate και ibandronate)
Η ραλοξιφαίνη
Η ορμονοθεραπεία (μόνο οιστρογόνα ή, αν δεν έχετε αφαιρέσει τη μήτρα σας, συνδυασμός οιστρογόνων και προγεστερόνης) σε επιλεγμένες περιπτώσεις γυναικών και για μικρό χρονικό διάστημα.
Τα παράγωγα ανθρώπινης παραθορμόνης (τεριπαρατίδη) χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία σοβαρής οστεοπόρωσης.
Η καλσιτονίνη.
Όλα αυτά τα φάρμακα είναι αποτελεσματικά, αλλά μπορεί να έχουν παρενέργειες. Ο γιατρός σας θα συνεργαστεί μαζί σας για να προσδιορίσει την καλύτερη θεραπευτική επιλογή για εσάς.
Πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις παραπάνω πληροφορίες?
Η οστική απώλεια είναι ένα φυσικό μέρος της εμμηνόπαυσης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να διατηρήσετε τα οστά σας ισχυρά. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ξεκινήσετε. Όσο πιο σύντομα αρχίσετε να λαμβάνετε μέτρα για την πρόληψη της οστικής απώλειας, τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος για την εμφάνιση οστεοπόρωσης αργότερα στη ζωή. Τέλος, αν έχετε ήδη παράγοντες κινδύνου για απώλεια οστικής μάζας, θα πρέπει να κάνετε μέτρηση της οστικής σας πυκνότητας.
